41 KERE MA▐ALLAH

1) H²zland²r²c²l² ekran kartlar² nas²l τal²■²r? Alsam i■ime yarar m²?

ôH²zland²r²c²l²ö s÷zcⁿ≡ⁿ o kadar s²k kullan²lmaya ba■lad² ki, art²k anlam²n² yitirmeye ba■lad². Bu yⁿzden bu sorunun as²l cevab² ÷zel amaτl² video h²zland²r²c²s² olan ve genelde ôWindows h²zland²r²c²l²ö veya ômatematik i■lemciliö ad² verilen kartlarda yat²yor. Burada verilen bilgiler 2D, 3D ve dijital video h²zland²r²c²l² kartlar iτin de geτerlidir. Bunlar ile ilgili daha ayr²nt²l² bilgileri a■a≡²da bulabilirsiniz. VGA kart² i■lem yetene≡i olmayan basit bir g÷rⁿntⁿ adapt÷rⁿdⁿr. Metinlerin yaz²lmas² ve okunmas², piksellerin, τizgilerin, grafik ÷≡elerin τizilmesi ve g÷rⁿntⁿler iτin gerekli bellek transferi gibi i■lemler CPU taraf²ndan yap²l²r. ╓rne≡in DOS tabanl² kelime i■lemciler VGA metin (text) modunda τal²■²rken, oyun gibi programlar grafik modunda τal²■²rlar. Windows ise VGA grafik modunda τal²■²r. Yani WindowsÆda bir pencerenin bir yerden ba■ka bir yere ta■²nmas² gibi basit bir i■lem bile sisteminizin RAMƲ ile VGA kart²n²z²n RAMƲ aras²ndaki veri yolundan τok say²da verinin gidip gelmesi demektir. ▌■te bunun nedeni i■lem yetene≡i olmayan VGA kart²n²n mikroi■lemciden (CPU) yararlanmas²d²r. ▌■te bu noktada grafik h²zland²r²c²n²n ne i■e yarad²≡²n² anlamaya ba■layabiliriz. H²zland²r²c²l² kartlar²n²n kendi i■lemcisi vard²r; yani pek τok i■lemi kendi ba■²na, CPUÆya fazla ba■vurmadan, veriyolunu fazla i■gal etmeden gerτekle■tirebilir. Bu da bitmap ve piksel transferi, renklerin ekrana yans²t²lmas², simge ve pencerelerin ta■²nmas², pencerelerin aτ²l²p kapanmas², τizgilerin τizilmesi, poligonlar²n (τokgenlerin) boyanmas² gibi s²k kullan²lan grafik i■lemlerinde bⁿyⁿk performans kazanc² sa≡lar. ▌■te bu yⁿzden art²k bir PCÆnin performans²n² CPU kadar ba■ka donan²m ayg²tlar² da belirlemektedir. Ancak standart h²zland²r²c²l² kartlar²n bⁿyⁿk veri transferi gerektiren video-klipler ve animasyonlara fazla yarar² olmaz. Baz² yeni h²zland²r²c²l² kartlarda 3D (ⁿτ boyutlu) grafikleri destekleyen ÷zellikler vard²r. Baz²lar² ise MPEG filmleri tam ekran oynatacak ■ekilde tasarlanm²■lard²r. Amac²n²z WindowsÆu h²zland²rmaksa standart h²zland²r²c²l² kartlardan alabilirsiniz. 3D ve MPEG deste≡i iτinse alaca≡²n²z kart²n bu ÷zelliklere sahip olup olmad²≡²n² sorman²z gerekir.

2) 3D grafik kart² ne i■e yarar?

Bildi≡iniz gibi monit÷rler iki boyutludur. Dolay²s²yla ekranlar²m²za yans²yan nesnelerin τo≡u iki boyutlu olarak temsil edilir. Dⁿnya ⁿτ boyutlu oldu≡una g÷re nesneleri de gerτekτi ■ekilde ekrana yans²tman²n ku■kusuz pek τok avantaj² vard²r. Burada bahsedece≡imiz ■ey asl²nda yⁿzey modellemesidir, ama gerτek 3D nesneleri de iτermektedir. Ancak bu Doom veya Wolfstein 3D gibi asl²nda sadece geli■tirilmi■ 2D ÷zellikleri olan oyunlarla kar²■t²r²lmamal²d²r. 3D nesneleri ekranda temsil etmek iτin poligonlardan olu■an bir tel kafes kullan²l²r. Bu poligonlar - genelde ⁿτgen ■eklindedirler - d²■ yⁿzeyi temsil ederler. Yeterince poligon kullan²lm²■sa nesneler k÷■eli g÷rⁿntⁿlerini yitirip, daha yumu■ak ve gerτe≡e daha uygun bir hal al²rlar. Ancak bu s²rada poligonlar²n yer ve konumlar²n² belirlemek ve nesnelerin ⁿzerlerine uygulanan efektleri (g÷lgeleme ve ²■²k gibi) uygulamak iτin pek τok i■lem yap²l²r. ▌ki boyutlu ekranda nesnelere ⁿτⁿncⁿ boyut kazand²ran bu karma■²k i■leme ôrenderingö (kaplama) ad² verilir. Bⁿtⁿn bu i■leri bilgisayar²m²z²n CPUÆsu yapmaya kalkarsa, ôrenderingö i■lemi τok uzun sⁿrer ve oyunlardaki ve uτak simⁿlasyonlar²ndaki gibi gerτek zamanl² kaplama i■lemi mⁿmkⁿn olmaz. Neyse ki yeni 3D grafik kart² teknolojisi CPUÆnun ⁿzerindeki bu yⁿkⁿ kald²r²r; 3D i■lemlerini WindowsÆdaki normal i■lemlerin h²z²na eri■tirir. Her marka 3D grafik kart²na ÷zel yaz²lm²■ bir sⁿrⁿcⁿ, 3D grafik arabiriminden gelen verileri, donan²m²n anlayaca≡² biτime d÷nⁿ■tⁿrⁿr. Bu sⁿrⁿcⁿ uygulama ile grafik kart² aras²nda bir tabaka olu■ur ve bu tabaka bilgilerin donan²ma daha yava■ ula■mas²na neden olur. Ama sⁿrⁿcⁿ olmazsa, 3D uygulama geli■tiren her firman²n, farkl² markada her kart iτin ayr² bir sⁿrⁿm τ²kartmas² gerekir. G÷rⁿntⁿ kart² ⁿzerinde ÷zel bir donan²m kullan²larak h²z problemi giderilebilir. Sonuτ olarak 3D grafik kartlar² profesyonel amaτl² modelleme yaz²l²mlar²nda oldu≡u gibi yak²n zamanlarda τ²kan 3D oyunlarda, yukar²da belirtildi≡i gibi k÷■eli g÷rⁿntⁿleri yok eder ve grafiklere daha gerτekτi g÷rⁿnⁿm kazand²r²r.

3) G÷rⁿntⁿ kart²ndaki ôfeature connectorö ne i■e yarar?

G÷rⁿntⁿ kartlar²ndaki ôfeature connectorö ad² verilen konnekt÷rⁿn amac², g÷rⁿntⁿ kart²n²n belle≡ine CPUÆya ve veriyoluna u≡ramadan do≡rudan ula■makt²r. B÷ylece CPUÆnun ⁿzerindeki yⁿk azal²r ve bant geni■li≡i ile ilgili problemler ortadan kalkar. Feature connectorÆⁿ ôvideo captureö kartlar², TV kartlar² ve MPEG kartlar² kullan²rlar. ╟ⁿnkⁿ feature connector video-klipleri oynatmak iτin ideal bir bant geni■li≡ine sahiptir. Bu konnekt÷rlerin iki tⁿrⁿ vard²r: VGA ve VESA. Hemen hemen bⁿtⁿn yeni g÷rⁿntⁿ kartlar²nda bulunan VESA konnekt÷rⁿ, MPEG veya TV kart²n² g÷rⁿntⁿ kart²n²za yⁿksek h²zl² bir konnekt÷r arac²l²≡² ile ba≡laman²za izin verir. Dolay²s²yla, ileride bu kartlar² al²p bilgisayarlar²na takmak isteyenler, g÷rⁿntⁿ kartlar²nda VESA konnekt÷rⁿ bulunmas²na dikkat etmelidir. Bir de, baz² g÷rⁿntⁿ kartlar²ndaki feature connector kartla gelen disketteki ÷zel bir programla devreye sokulurlar. Bu program² τal²■t²ran sat²r²n, varsa program²n parametreleri ile birlikte AUTOEXEC.BAT dosyas²na eklenmesi, her seferinde program² τal²■t²rma gereklili≡ini ortadan kald²racakt²r.

4) Video codec ne i■e yarar?

Bilgisayar²nda MOV, AVI gibi formatlarda film oynatan herkes video g÷rⁿntⁿlerin kalitesiz ve kⁿτⁿk boyutlu g÷rⁿndⁿ≡ⁿnⁿ bilir. Bunun nedeni, gⁿnⁿmⁿz PC teknolojisinin henⁿz tam ekran video verilerini s²k²■t²r²lmam²■ halde oynatmay² sa≡layacak kadar geli■memi■ olmas²d²r. Bunu anlamak iτin rakamlarla bir ÷rnek verelim ve diyelim ki, 640x480 piksel/kare τ÷zⁿnⁿrlⁿkte bir filmi saniyede 30 kare h²z²nda (gerτek h²zda) ve 16.7 milyon renkte seyredece≡iz. Bunun iτin bilgisayar²m²z²n iτinde saniyede 640x480x30x3 = 28 MB veri pompalan²yor olacak. Bu veri g÷nderme h²z²yla 640 MBÆl²k bir CD sadece 23 saniyelik video-klip iτerebilir! ▄stelik CD-ROM ve sabit disk teknolojisi de bu kadar yⁿksek h²zda veri transferine izin vermez. Bu yⁿzden, say²sal video verileri s²k²■t²r²l²p depolan²r. Daha sonra bu s²k²■t²r²lm²■ video verileri, sabit disk ve CD-ROMÆdan okunup ekrana g÷nderilmeden hemen ÷nce τ÷zⁿlⁿr. Yaln²z, τ÷zme i■lemi iτin CPU kullan²l²r ve g÷nderilen τ÷zⁿlmⁿ■ video verileri veriyolunu ve g÷rⁿntⁿ kart²n² s²n²rlar²na kadar zorlar. Sabit diskiniz, CD sⁿrⁿcⁿnⁿz CPUÆnuz, veriyolunuz veya g÷rⁿntⁿ kart²n²z bu kadar fazla veri ile ba■a τ²kacak kapasitede de≡ilse, video-klip kalitesiz ve kⁿτⁿk boyutlu g÷rⁿnⁿr. S²k²■t²rma/τ÷zme s÷zcⁿklerinin ▌ngilizcesi ôcompression/decompressionödur; yani k²saca ôcodecö. Bu i■lemleri yapan yaz²l²m veya donan²mlara da ayn² isim verilir. Donan²m ■eklindeki codecÆler ya ayr² bir kart olarak sat²l²r, yada g÷rⁿntⁿ kart² ile bⁿtⁿnle■iktir. Bunlar s²k²■t²rma\τ÷zme ve ekrana yans²tma i■lerini oldukτa h²zl² yapabilir ve CPUÆnun ⁿzerindeki yⁿkⁿ kald²r²r. Bu yⁿzden video-klipleri tam ekran boyutunda ve kare atlamas² olmadan oynatmay² sa≡larlar. S²k²■t²r²lm²■ video formatlar² aras²nda MPEG, AVI, MOV, Indeo, MS-Video, Cinepak ve QuicktimeƲ sayabiliriz. Baz²lar² ses de iτeren bu formatlar, g÷rⁿntⁿ kalitesini bozmadan 1:100 oran²nda s²k²■t²rma sa≡layabilir. Baz² yeni g÷rⁿntⁿ kartlar², video-klipleri bir ÷lτⁿde h²zland²rabilecek donan²m ÷zelliklerine sahiptir. Baz²lar²n²n ⁿreticileri ise 30 kare/sn h²z²nda, tam ekran oynatabileceklerini s÷ylerler. Ancak bu tⁿr ekran kartlar²n² almadan ÷nce s÷z konusu kart²n video-klipleri tam ekran boyutunda nas²l oynatt²≡²n² g÷rmenizi ÷neririz. Bu tⁿr baz² ekran kartlar² 30 kare/sn h²z²nda film oynatabilmekte, ancak tam ekran boyutunda yeterli kalitede g÷rⁿntⁿ verememektedir.

5) En iyi g÷rⁿntⁿ kart² hangisidir?

Bu soruya kesin bir cevap veren τok yan²l²r, ⁿstelik verdi≡i cevap bir k²s²m kullan²c² iτin do≡ru olsa bile, bir k²s²m kullan²c² iτin ÷yle olmayabilir. Bir g÷rⁿntⁿ kart²n²n alabilece≡iniz en iyi g÷rⁿntⁿ kart² olmas² a■a≡²dakilere ba≡l²d²r:

ò Kulland²≡²n²z i■letim sistemi.
ò ╟al²■may² dⁿ■ⁿndⁿ≡ⁿnⁿz τ÷zⁿnⁿrlⁿk ve renk derinli≡i.
ò Bilgisayar²n²z²n veriyolu (ISA, VESA veya PCI)
ò En ÷nemlisi, en τok kulland²≡²n²z uygulamalar.

Alaca≡²n²z kart²n kulland²≡²n²z i■letim sistem(ler)ine uygun, h²zl² sⁿrⁿcⁿleri olmas² τok ÷nemlidir. Bunun iτin gerekli bilgileri, g÷rⁿntⁿ kart²n²n kutusu ⁿzerinde yazar. Bazen gⁿvenilir sⁿrⁿcⁿler her ■ey demektir. ╓rne≡in Windows 95 bu konuda oldukτa hassast²r. Baz² uyumsuz g÷rⁿntⁿ kartlar²n² tan²yamad²≡² iτin sizi 256 renge mahkum eder; bazen de Win 3.x sⁿrⁿcⁿlerinin yⁿklenmesine izin verir, ancak performans² dⁿ■ⁿrⁿr. ╟al²■may² dⁿ■ⁿndⁿ≡ⁿnⁿz τ÷zⁿnⁿrlⁿk, ÷rne≡in WindowÆda masaⁿstⁿnⁿ ne kadar geni■ tutmay² istedi≡inize ba≡l²d²r. 14 veya 15 inτlik bir ekranda 640x480 τ÷zⁿnⁿrlⁿkte τal²■acaksan²z, 1 MB belle≡i olan bir kart 16.7 milyon rengi desteklemelidir. 800x600 τ÷zⁿnⁿrlⁿkte ise 64,000 renk g÷sterebilmelidir. Veriyolunuz ISA ise (■u eski PCÆlerden kullan²yorsan²z) ne yaparsan²z yap²n yeterli renk derinli≡i elde edemezsiniz. Bu bilgisayarlara daha ⁿst standartta (VESA veya daha iyisi PCI) kart takamazs²n²z. ╟al²■aca≡²n²z uygulamalar ise en hassas konu; τⁿnkⁿ yap²lan testler g÷steriyor ki, baz² kartlar i■ uygulamalar²nda, baz²lar² grafik uygulamalar²nda, baz²lar² ise oyunlarda gⁿτlⁿ. ▄stelik her geτen gⁿn yeni modeller, yeni teknolojiler, hatta varolan bir kart iτin yeni sⁿrⁿcⁿler τ²k²yor. ▌■te testlerin de b÷yle bir misyonu var: kullan²c²y² en son geli■meler ve detaylar hakk²nda bilgilendirmek.

6) En fazla ne kadar kapasiteli bir sabit disk alabilirim? IDE ve E-IDE ne demektir?

Bu iki soru birbiriyle ba≡lant²l². ▐u an piyasada yayg²n ■ekilde kullan²lan d÷rt sabit disk standart² bulunmaktad²r: IDE, E-IDE, SCSI ve Fast-SCSI. IDE (Integrated Drive Electronics), eski bilgisayarlarda bulunan bir standartt²r ve 528 MBƲn ⁿzerindeki sabit diskleri destekleyemez. Sabit diskiniz daha geli■mi■ E-IDE (Enhanced IDE) standart²nda olsa bile E-IDE BIOS'u olmayan sistemlerin DOS-BIOS arabirimleri 1024 silindir veya 63 sekt÷rden daha fazlas²n² kullanam²yorlar. Dahas² BIOS-to-IDE arabirimi de 16'dan fazla kafay² kontrol edemiyor. Bⁿtⁿn bu s²n²rlamalara s÷z konusu oldu≡unda, sabit diskinizin sadece 528 MB'l²k b÷lⁿmⁿnⁿ kullanabilirsiniz. Ancak bu durumda baz² ÷zel yaz²l²mlar kullan²larak daha yⁿksek kapasitedeki sabit diskleri de formatlamak ve kapasiteyi 1 GBÆa kadar τ²karmak mⁿmkⁿn olmu■tur. E-IDE d÷rde kadar sabit diski destekler ve bunlar²n her biri 8.4 MB boyutunda olabilir. Bunun nedeni, bir zamanlar yⁿksek kapasiteli sabit diskleri formatlamak iτin kullan²lan ÷zel yaz²l²m²n art²k BIOSÆda olmas²d²r. Ancak bu 8.4 GBÆl²k kapasiteyi kullanabilmek iτin de LBA moduna geτmek gerekir.

7) FDISK ile bir sabit diskin C: ve D: diye ikiye ayr²labilece≡ini duydum. Bu i■lem nas²l yap²l²r?

Bu i■leme ba■lamadan ÷nce, sabit diskinizdeki dosyalar² mutlaka yedekleyin; τⁿnkⁿ disk b÷lⁿmleme i■lemi sonunda sabit diskteki bⁿtⁿn bilgileriniz yok olacakt²r. ▐imdi, sabit diskinizin sadece C. Sⁿrⁿcⁿsⁿnden ibaret oldu≡unu varsay²p i■lemleri ad²m ad²m yapal²m:

ò Bo■ bir disket al²p bunu FORMAT A:/S komutuyla sistem disketi olarak formatlay²n.
ò Formatlad²≡²n²z disketin iτine FORMAT.COM ve FDISK.EEXE programlar²n² kopyalay²n.
ò FDISKÆi τal²■t²r²n. Menⁿdeki [4] seτene≡i ile sabit disk b÷lⁿmⁿ hakk²nda bilgi isteyin. Bilgiler aras²nda ôVolume Labelöin alt²ndaki C: sⁿrⁿcⁿsⁿ disk etiketini bir yere not edin.
ò Esc ile ana menⁿye geτin ve ana menⁿdeki silme k²sm²na girmek iτin [3] tu■una bas²n.
ò Sabit diskinizin birincil DOS b÷lⁿmⁿ olan C: sⁿrⁿcⁿsⁿnⁿ silmek iτin [1]Æe bas²n. Silinecek b÷lⁿm olarak [1] yaz²n. ▌■lemden emin olmak iτin sizden istenen ôVolume labelöa biraz ÷nce not etti≡inizi yaz²n. Sonra [Y] ile i■lemi onaylay²n.
ò B÷lⁿmⁿ sildikten sonra Esc tu■u ile ana menⁿye geτin ve disk yaratmaya yarayan [1] k²sm²na girin.
ò Birincil DOS b÷lⁿmⁿnⁿ, yani C:Æyi yaratmak iτin [1]Æi seτin.
ò Sabit diskinizde C: sⁿrⁿcⁿsⁿne ay²rmak istedi≡iniz kapasiteyi % veya MB cinsinden verin.
ò ▐imdi [2] seτene≡i ile sabit diskin geri kalan k²sm²n² ôExtendedö DOS b÷lⁿmⁿ olarak tan²t²n. B÷ylece D: sⁿrⁿcⁿsⁿ iτin ilk ad²m² att²k.
ò Kar■²n²za mant²ksal (logical) sⁿrⁿcⁿ tan²mlaman²z gerekti≡i ile ilgili bir uyar² gelecektir. Soruya Enter tu■una basarak cevap verin. Art²k D: sⁿrⁿcⁿsⁿ tan²mlanm²■ oldu.
ò Ana menⁿdeki [2] seτene≡i ile aktif sⁿrⁿcⁿyⁿ [1] yani C: olarak tan²t²n.
ò FDISK ile i■imiz bitti. Daha ÷nce haz²rlad²≡²n²z sistem disketini A:Æya tak²n ve bilgisayar² resetleyin.
ò Sistem yⁿklenip kar■²n²za A> gelince s²ras²yla C: ve D: sⁿrⁿcⁿlerini formatlay²n. Bunun iτin A>FORMAT C:/S ve A>FORMAT D:/S komutlar²n² kullanabilirsiniz.
ò Sabit diskinizin yeni b÷lⁿmlere ÷nce DOSÆu sonra di≡er programlar²n²z² ve dosyalar²n²z² yⁿkleyin. Vatana millete hay²rl² olsun...

8) Bilgisayar²ma ikinci bir sabit diski nas²l takar²m?

╓nce iki sabit diskten birini ômasterö (ana disk), ikincisini ôslaveö (ikincil disk) olarak kullanman²z gerekece≡ini unutmay²n. Eski diskiniz b²u ay²r²m² yapacak ÷zelliklere sahip de≡ilse, onu master olarak kullanabilirsiniz. Yeni sabit disklerin hepsinin ⁿzerinde master/slave ayar² oldu≡u iτin, ikinci diski slave yapmak kolayd²r. Sabit diski slave konumuna getirmek iτin jumper ayarlar² ile oynamak gerekir. Yeterli bilgiye sahip olmayanlar iτin, kullan²m kitaplar²nda sabit diskin nas²l slave yap²labilece≡i anlat²lmaktad²r. Ayr²ca diski ald²≡²n²z yerden de bilgi isteyebilirsiniz. ▐imdi gelelim ikinci diski nas²l takaca≡²n²za. Bilgisayar²n²z²n iτini aτt²ysan²z, sabit diske ba≡lanan yass² IDE kablosunu g÷rmⁿ■sⁿnⁿzdⁿr. Bu kablonun ortas²nda ve sonunda birer konnekt÷r bulunur. ╓nce mevcut sabit diskinize ortadaki konnekt÷rⁿ tak²n. IDE kablosunun bu sabit diskten τ²kan k²sm²n²n ucundaki konnekt÷re ise yeni ald²≡²n²z sabit disk ba≡lanacak. B÷ylece fiziksel ba≡lant² i■lemini gerτekle■tirdiniz. S²ra geldi ikinci diski bilgisayara tan²tmaya. BIOS SetupƲn²zda ôAuto detect hard diskö gibi bir seτenek varsa, i■iniz kolay: Bunu τal²■t²r²p BIOSÆun otomatik olarak sabit disklerinizi g÷rmesini sa≡layabilirsiniz. E≡er bu seτenek yoksa gerekli de≡erleri elle girmek zorundas²n²z. Bunun iτin de kullan²m kitaplar²na bakabilir, veya diski ald²≡²n²z yeri aray²p, marka, model ve seri numaras² gibi bilgilere g÷re ayarlar²n² ÷≡renebilirsiniz. Art²k BIOSÆa bu ayarlar² kaydedip τ²k²n. Son a■ama, bilgisayar²n²za i■letim sistemini hangi diskten τal²■t²raca≡²n² tan²tmak. Bunun iτin yukar²da aτ²klad²≡²m²z FDISK program²ndan yararlanaca≡²z. ▌kinci bir sabit disk takman²n bir diski ikiye b÷lmekten fark², iki diskte her birinin de hem ôprimaryö hem de ôextendedö DOS partitionÆlar²na sahip olabilmesidir. Yani i■letim sistemini bu disklerden herhangi birinden τal²■t²rabilirsiniz. Ama ÷nce FDISKÆin 2. Seτene≡ine girip aktif diski tan²tman²z gerekli. Bunu yapt²ktan sonra di≡er i■lemler bir diski ikiye b÷lmek kadar kolay. Yeni diskinizi formatlay²p τal²■t²rmaya ba■layabilirsiniz.

9) 386 bilgisayar²m² PentiumÆa terfi etmek istiyorum. Sorunsuz terfi edebilir miyim, yoksa yeni bir bilgisayar almak daha m² ak²ll²ca olur?

Bu soruya cevap vermek iτin ÷nce 386Ædan PentiumÆa geτerken nelerin de≡i■ece≡ine bir g÷z atal²m:

ò Anakart²n²z mutlaka de≡i■ecek.
ò Anakart²n²zla birlikte do≡al olarak yeni bir i■lemci, bir Pentium alacaks²n²z
ò Anakart²n²z de≡i■ti≡inde ⁿzerindeki veriyolu ISA/PCI olacak.
ò Eski ISA grafik kart²n²z² yeni anakarta takabilirsiniz, ancak bu PentiumÆu bo■una ald²≡²n²z² g÷sterir. Gerτekten yⁿksek performans istiyorsan²z grafik kart²n² da PCI standart²nda bir kartla de≡i■tirmelisiniz.
ò 386 bilgisayar²n²zdaki sabit disk bⁿyⁿk olas²l²kla size yetersiz gelecek. Bu yⁿzden sabit diskinizi yenilemek veya yeni bir sabit diski eskisi ile birlikte kullanmak isteyeceksiniz.
ò Siyah beyaz monit÷r kullan²yorsan²z, renkli bir monit÷r almak da isteyebilirsiniz.
ò Bellek ku■kusuz yetersiz gelecek ve yⁿkseltilmesi gerekecek. Eski sisteminizde 256KÆl²k veya 1MBÆlik bellek birimleri varsa τ÷pe atmak daha iyi. ╟ⁿnkⁿ yeni Pentium anakartlarda 32 pinlik yuva bulamayabilir veya varolan yuvalar² bu kadar dⁿ■ⁿk bellek birimleriyle i■gal etmek istemeyebilirsiniz. Bⁿtⁿn bunlar²n fiyat²n² toplarsan²z yeni bir bilgisayara oldukτa yakla■t²≡²n² g÷receksiniz. Yine de bir fiyat avantaj² olaca≡²na inan²yor ve upgradeÆde ²srar ediyor olabilirsiniz. Bu durumda baz² uyumsuzluk problemlerinden ku■kulanman²z do≡al. Ancak yeni ald²≡²n²z donan²m parτalar²n²n eski parτalarla uyum sa≡lay²p sa≡lamayaca≡² tamamen bu i■i yapan firman²n teknik bilgi , becerisine ve g÷sterdi≡i ÷zene ba≡l². Burada a■²lmas² gereken birinci sorun eski kasan²za uygun bir anakart bulmak. Sonuτta kasa tasar²m²n²z, almay² istedi≡iniz anakarta uygun olmayabilir, ve terfi firmas²n²n ÷nerdi≡i anakarta raz² olman²z gerekebilir. Firma herhangi bir donan²m uyu■mazl²≡² sorununun ⁿzerine fazla gitmeyebilir ve geτici τ÷zⁿmlerle makinan²z² size teslim edebilir. Bu uyduruk τ÷zⁿmler ileride ba■²n²za dert aτacakt²r. Ve son olarak upgrade maliyetini dⁿ■ⁿrmek iτin ucuz ve dⁿ■ⁿk performansl² parτalar kullan²labilir. Bⁿtⁿn bu fakt÷rler g÷z ÷nⁿne al²nd²≡²nda yeni bir Pentium almak daha ak²ll²ca g÷rⁿnⁿyor.

10) Secondary cache nedir, ne i■e yarar? Bunu yⁿkseltmek mⁿmkⁿn mⁿ?

Bu kavram² anlatmadan ÷nce cache bellek kavram²n² biraz aτ²klayal²m: ôcacheö veya ÷nbellek, bilgisayar²n²zda s²k s²k kullan²lan verileri veya program talimatlar²n² saklayan bir depolama alan²d²r. B÷ylece bu verilere ula■mak iτin daha yava■ depolama alanlar²na ba■vurmak zorunda kal²nmaz. Cache bellek di≡er bellek tⁿrlerinden τok daha h²zl² oldu≡u iτin, bilgisayar²n²z²n performans²n² art²r²r. CPUÆnun de≡il de anakart²n ⁿzerinde olan bellek yongalar²na secondary cache (ikincil ÷nbellek), veya L2 cache bellek ad² verilir. Baz² cache bellek tⁿrleri anakart ⁿzerinde kaynakl²d²r ve ancak teknik servis taraf²ndan de≡i■tirilebilir. Gⁿnⁿmⁿzde en az 256 K cache belle≡i olmayan bir PC almamak gerekir. Cache bellek olmadan 486DX/2-66 i■lemcili bir sistem ancak 386 performans²nda τal²■abilir. Pentium sistemlerle birlikte ôpipelined burst cacheö ad²yla yeni bir kavram dilimize girmi■tir. Bu ÷nbellek tⁿrⁿ daha h²zl² bir veriyolunu kulland²≡² gibi, anakart ⁿzerine t²pk² bir RAM bellek kart² gibi tak²l²r. B÷ylece Pentium kullan²c²lar²n²n yeni bir ÷nbellek kart² alarak 256KÆl²k ÷nbelle≡i, 512 KÆya, hatta 1MBÆa τ²karmas² mⁿmkⁿndⁿr. Ancak bu bellek tⁿrⁿ sistem belle≡ine, yani RAMÆe g÷re τok daha pahal²d²r.